Di tích Phước Minh Cung (Chùa Ông)

        Di tích Phước Minh Cung tọa lạc ở số 44 đường Điện Biên Phủ, phường 2, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh. Phước Minh cung được biết đến là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo vào những năm đầu thế kỷ XX. Phước Minh Cung còn gọi là chùa Ông vì chùa lấy Quan Thánh Đế Quân (Quan Công) l vị thần chính thờ tự.

       Hiện tại, không còn tư liệu ghi chép về lịch sử ngôi chùa. Tuy nhiên, qua thời gian ngôi chùa được trùng tu, sửa chữa nhiều lần. Theo các vị cao niên thì qui mô xây dựng, hình dáng kiến trúc của ngôi chùa như hiện nay là được xây dựng vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Từ ngày đất nước thống nhất đến nay Phước Minh Cung được tu bổ hai lần, lần một vào năm 1991, lần hai đại trùng tu vào năm 2000 và hoàn thành năm 2003.

        Phước Minh Cung có kiến trúc theo kiểu “nội công ngoại quốc” gồm ba tòa nhà nằm ngang song song tạo thành tiền điện, trung điện, chính điện. Hai bên là hai dãy đông sương, tây sương hướng vào ba tòa nhà ngang tạo thành một công trình khép kín hình chữ khẩu. Giữa các tòa nhà là sân thiên tĩnh hoặc hành lang thông thương. Mái chùa thiết kế “trùng thềm điệp ốc” lợp ngói âm dương tiểu đại, diềm mái là loại ngói tráng men màu xanh ngọc. Trên các gờ mái, mặt dựng đầu hồi trang trí đồ án lưỡng long tranh châu, bát tiên, tứ linh, hoa lá, muông thú… Khung sườn chịu lực làm bằng gỗ quý gồm hai loại cột: tròn và vuông, kê chân cột là các tảng đá hình bát giác, hình cánh sen.

        Có ba cửa ra vào, một cửa vào chính điện, hai cửa còn lại vào đông sương, tây sương. Nội thất có hai cửa ra vào hai bên đối diện nhau tạo thành “ngũ môn kín”. Cửa chính trang trí hình tượng môn thần Tần Thúc Bảo và Uất Trì Cung. Hai bên vách là hai phù điêu Thanh Long Bạch Hổ. Ở giữa bên trên là biển đại tự Phước Minh Cung cùng các mảng phù điêu đề tài kết nghĩa đào viên, tứ dân và các điển tích. Trên các rường cột chạm khắc họa tiết long, lân, hoa, lá rất tinh xảo, độc đáo cùng tiểu tượng trong bát tiên.

          Nội thất tiền điện gồm các bàn thờ, khánh thờ: Ngọc Hoàng Thượng Đế, Tiền Hiền, Hậu Hiền và hai phù điêu đào lộc trường thọ, tùng hạc trường xuân cùng các liễn đối, hoành phi. Trung điện trang trí đồ án bát tiên kỵ thú cùng các phù điêu, liễn đối, hoành phi. Chính điện gồm ba gian, thờ Quan Thánh Đế Quân, Chúa Sinh Nương Nương, Phước Đức Chính Thần. Khánh thờ các vị thần được chạm khắc tỉ mỉ, tinh xảo đề tài song long tranh châu, long vân, hoa điểu, câu đối… Trên các cột chính điện còn vẽ long vân, trang trí liễn đối. Trên các trụ đội (áp quả) chạm khắc ngư hoá long, thuỷ ba, hoa lá cùng các mảng phù điêu chạm dơi, điểu, hồ điệp… Nội thất Phước Minh Cung còn có xích thố bằng mây, các hòanh phi: Tinh trung đại nghĩa, Nghĩa khí tam thiên, Linh chiêu thiên cổ, Vạn cổ tinh trung, Nghĩa bạc vân thiên, Càng khôn chính khí, Tải sinh tải dục, Uy linh uy đức đều là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

          Phước Minh Cung là công trình kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu còn lưu giữ nhiều tác phẩm nghệ thuật truyền thống độc đáo mang đậm nét văn hoá dân tộc Hoa.

         Ngày 16/7/11/2005, Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định số 76/2005/QĐ-BVHTT xếp hạng Phước Minh Cung là di tích quốc gia thuộc loại hình di tích kiến trúc nghệ thuật.