Di tích Miếu Tiền Vãng (Miếu Tiên Sư)

Di tích Miếu Tiền Vãng còn gọi là miếu Tiên Sư tọa lạc trong khuôn viên Trường Tiểu học Lê Văn Tám thuộc khóm 1, phường 1, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh.

Miếu Tiền Vãng được xây dựng năm 1943 theo bản thiết kế của thầy Võ Văn Hợi là giáo viên hội hoạ để tri ân các thầy cô giáo có công trong sự nghiệp giáo dục của Trà Vinh.

Để có kinh phí xây dựng miếu, thầy Phạm Văn Lược, thầy Vương Hảo Thuận xin chính quyền tỉnh cho tổ chức “Hội chợ phiên” tại trường. Qua “Hội chợ phiên” đã trích ra một phần kinh phí cùng sự đóng góp cá nhân của một số giáo chức để mua gạch, xi măng, cây gỗ xây dựng và hoàn thành vào cuối năm 1943.

Ngôi miếu là ngôi nhà vuông mỗi cạnh dài 7,5m mặt quay về hướng nam. Kết cấu kiến trúc của ngôi miếu theo dạng tứ trụ, khung sườn chịu lực làm bằng gỗ với 16 cột tròn. Mái lợp ngói âm dương bịt đầu mái là loại ngói tráng men màu xanh ngọc dạng lá đề gồm bốn mái theo kiểu chồng diềm. Nền miếu lát gạch, vách và cửa miếu làm bằng ván gỗ chạm thủng tạo hoa văn dạng chữ thọ, chữ nhứt nhằm lấy thêm ánh sáng và thoát hương khói. Bên trên cửa đặt bức hoành phi “ Ký ức bất vong” bằng chữ Hán.

Hai bên tả hữu trước miếu là hai dàn giá trống, giá chiêng (bên tả giá trống, bên hữu giá chiêng). Giá trống chiêng thiết kế theo kiểu nhị long cửu đao.

Nội thất miếu ở giữa đặt một bàn thờ dành để thắp hương tưởng niệm. Sau bàn thờ là bia đá cẩm thạch để đính những bảng đồng ghi danh các thầy cô giáo có công trong sự nghiệp giáo dục. Phía sau trên bàn thờ là hoành phi “Bách tiễn xuyên dương” viết bằng chữ Hán do ông Hồ Chí Vãng tặng.

Sau 24 năm khánh thành, năm 1967 ngôi miếu bị hư hỏng, thầy Văn Công Thơm là Hiệu trưởng trường, kiêm Thanh tra Tiểu học đã kêu gọi giáo chức góp tiền và công sức trùng tu lại. Nhưng chỉ một năm sau, chiến tranh đã làm ngôi miếu hư hỏng nặng, sang năm 1968 phải trùng tu lại lần thứ hai.

Khi tỉnh Trà Vinh được tái lập năm 1992, ngôi miếu lại bị hư hỏng. Năm 1994, theo nguyện vọng của giáo viên, học sinh và nhân dân, thầy Hứa Thanh Điền – Giám đốc Sở Giáo dục tỉnh Trà Vinh tổ chức hội thảo lấy ý kiến và trùng tu ngôi miếu. Được sự thống nhất cao, Sở Giáo dục đã đứng ra tu bổ và đến ngày 20/11/1994 tổ chức lễ khánh thành.

Với truyền thống “tôn sư trọng đạo”, đạo lí “uống nước nhớ nguồn”, dân tộc ta luôn có những người con tài đức, trong đó nhiều người đã cống hiến cả cuộc đời và sự nghiệp của mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tiêu biểu cho những người đã giảng dạy, học tập tại ngôi trường có: ông Từ Bá Đước, bác sĩ Nguyễn Văn Khỏe, bác sĩ Mạch Dùng, bác sĩ Nguyễn Văn Cường, tu sĩ Thích Thái Không. Các ông đều là những người hoạt động tích cực trong Ủy ban Hành động tỉnh Trà Vinh từ những năm 1936. Hay hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cuối năm 1946 đầu năm 1947, hàng loạt nhân sĩ trí thức ở nội ô đã thoát ly tham gia kháng chiến như: ông Nguyễn Văn Tích con của nhà giáo Nguyễn Văn Chưởng, ông Nguyễn Văn Khỏe Ru con của bác sĩ Nguyễn Văn Khỏe,… Và nhiều người vì những lý do khác nhau không thể trực tiếp tham gia kháng chiến đều nhiệt tình đóng góp tiền của hoặc cung cấp tin tức cho cách mạng, tiêu biểu là nhà giáo Nguyễn Văn Chưởng, nhà giáo Vương Hảo Thuận, nhà giáo Văn Công Thơm… Nhiều đồng chí sau ngày đất nước thống nhất đảm nhận trọng trách trong các cơ quan Đảng, Nhà nước như đồng chí Lâm Phú – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc Trung ương; đồng chí Nguyễn Thái Bình – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, đồng chí Thạch Tua – nguyên Chuyên viên cao cấp Ủy ban dân tộc Chính phủ cũng từng là học sinh của trường.

Ngày 10/12/2004, Ủy ban nhân dân tỉnh Trà Vinh ban hành quyết định số 2514/QĐ-CTT xếp hạng Miếu Tiền Vãng là di tích cấp tỉnh thuộc loại hình di tích lịch sử.